با وجود تلاش‌هایی که در اجرای طرح تحول نظام سلامت پیگیری شد اما وجود برخی مشکلات و چالشها بر لزوم بازنگری در نحوه عملکرد این طرح تاکید دارد.
۱
تاریخ انتشاريکشنبه ۱۰ شهريور ۱۳۹۸ - ۱۰:۳۰
کد مطلب : ۶۳۳
در کمیسیون اقتصاد سلامت مطرح شد:
بررسی چالشهای طرح تحول نظام سلامت
در ابتدای جلسه، محمود نجفی عرب _رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت_ با ارائه آماری بیان کرد: بیش از یک میلیارد و سیصد و هفتاد و سه میلیون دلار برای واردات داروی ساخته شده در سال ۹۷ هزینه شد. علاوه بر آن برای واردات مواد اولیه دارو که هم مواد اولیه را شامل میشود و هم اینترمدیت های تولید مواد اولیه، ۹۱۸ میلیون دلار هزینه شده. برای مواد بسته بندی دارو و ملحقات آن ۸۹ میلیون دلار ارز اختصاص پیدا کرده، برای شیرخشک و غذای ویژه سی و دو میلیون دلار و برای ملزومات دارویی هم ۲۷ میلیون و ۵۴ هزار دلار ارز اختصاص دادیم. جمع همه اینها با هم دو میلیارد و چهارصد و چهل و یک هزار دلار میشود.
او ادامه داد: گفته شد که سه و نیم میلیارد دلار ارز برای واردات دارو اختصاص پیدا کرده و بخش زیادی برای مواد آرایشی بهداشتی صرف شده اما تخصیص ارز برای مواد آرایشی بهداشتی در اختیار وزارت صمت است و نه بهداشت و تعرفه‌هایشان هم متفاوت است.
سپس نجفی با اشاره به موضوعیت این جلسه که حول محور بررسی تاثیر طرح تحول سلامت بود، بیان کرد: در درجه اول طرح تحول سلامت علی رغم همه خوبی هایش که تلاش کرد پرداخت مستقیم از جیب مردم را در سطح ملی کاهش دهد اما بنا به دلایلی با موانع کمبود منابع روبرو شد که تاثیر زیادی بر حوزه کسب و کار حوزه سلامت و بهداشت داشت و همچنین دوره وصول مطالبات را در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی به شدت افزایش داد و جامعه پزشکی، پرستاری و بیمارستان ها با چالش های جدی روبرو شدند. در حوزه دارو و تجهیزات دوره وصول تقریباً به یک سال رسید و این باعث شد در این دو حوزه دچار مشکل شویم به شدت نقدینگی را کاهش پیدا کند.
در ادامه جلسه دکتر محمد پیکان پور عضو انجمن علمی مدیریت و اقتصاد ایران طرح تحول سلامت به ارائه توضیحاتی درباره طرح تحول سلامت پرداخت و گفت: این طرح در سال ۹۳ آغاز شد و نقطه آغازینش از آنجا بود که پرداخت از جیب بیمار در سال ۹۳، 50 و نیم درصد بوده که نسبت به دیگر کشورها نرخ بالایی را به خود اختصاص میداد و دغدغه اصلی این بود که آن را کاهش دهند. همین امر باعث شد برای اجرای این طرح بالای ۱۲ میلیارد تومان از محل هدفمندی یارانه ها اعتبارات بیشتری گرفته شود.
او ادامه داد: این طرح برای اجرایی شدن چند گام را پشت سر میگذارد و فعالیت های خود را پیش ببرد اما در گام سوم است که چالش های این طرح مشخص می شود. بی دقتی هایی در حوزه مالی صورت گرفته و سهم هزینه های بهداشت و درمان از سبد خانوار بیشتر می شود. بعد از شروع طرح تحول سلامت پرداخت مستقیم از جیب مردم به ۳۹ و ۶ دهم میرسد که در ردیف یونان روسیه قرار میگیریم البته هنوز با متوسط جهانی فاصله قابل توجه داریم.
وی افزود: چالشهای طرح تحول نظام سلامت مشکلات قانونی پیدا میکند و توجه لازم به بخش مراقبت‌های سلامت و پزشک خانواده و نظام ارجاع صورت نمیگیرد. سطح بندی خدمات خرید راهبردی، خدمات پرداخت مبتنی بر عملکرد و موضوعاتی شبیه به این از دیگر مشکلات این طرح بود. از جمله چالشهای مالی می‌توان به افزایش پوشش بیمه رایگان اشاره کرد که با اجرای طرح بیمه ایرانیان در دیماه ۸۷ جمعیت تحت پوشش این بیمه در سال ۹۲ معادل ۲۶۱۱۴۰۶ نفر بوده که پس از اجرای طرح تحول در پایان سال ۹۳ به ۹۴۷۹۱۰۵ افزایش می یابد و بودجه مصوب سازمان بیمه سلامت از ۲۶ هزار و ۱۵۹ میلیارد ریال در سال ۹۰ به ۱۰۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال در سال ۹۴ افزایش داشته است. افزایش تقاضای القایی نیز از دیگر چالش های مالی این طرح بود.
او در بخش دیگری از صحبتهایش بیان کرد: مجموعه بدهی های تامین اجتماعی نزدیک به ۱۳۰ هزار میلیارد تومان است.که تامین اجتماعی از دولت طلب دارد یا حتی در سال ۹۳ گفته میشود که زیرمیزی گرفتن به صفر رسید اما در نتیجه تحقیقی که در دانشگاه شیراز صورت گرفت مشخص شد هنوز این پرداخت ها به پزشکان وجود دارد. درنهایت از پاییز ۹۳ تا ۹۴ نارضایتی پزشکان نسبت به اجرای این طرح افزایش پیدا میکند و به مرور رضایتمندی پزشکان و متخصصان در مناطق محروم کمتر شده است.
دکتر محمد پیکان پور در پایان گزارشش به لزوم بازنگری طرح تحول نظام سلامت اشاره کرد و گفت: با شروع طرح تحول و کاهش پرداخت از جیب مردم در بخش بستری دولتی پیش بینی می شد به اصلاح سازوکارهای نظام سلامت همچون اصلاح نظام بیمه‌ای با خرید راهبردی خدمات بر مبنای راهنماهای بالینی، اجرای طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع بر مبنای پرونده الکترونیک سلامت، توسعه تجویز و مصرف منطقی دارو و تجهیزات پزشکی و خدمات کلینیکی و پاراکلینیکی با هدف جلوگیری از تقاضای القایی فزاینده، اجرای برنامه‌های پیشگیری محور بر اساس تاکید سیاست های کلی سلامت، اصلاح نظام پرداخت مبتنی بر عدالت و کارایی منطبق بر سیاست های کلی سلامت، بیمه پلکانی، اجرای قانون تمام وقتی پزشکان و اساتید تمام وقت جغرافیایی در بخش دولتی، ایجاد دسترسی عادلانه به خدمات سلامت با توزیع مناسب و تهیه نیروی انسانی و زیرساخت ها در مناطق مختلف کشور به ویژه مناطق محروم پرداخته شود و به تحول واقعی در نظام سلامت برسیم اما خیلی شاهد اتفاقات مثبتی نبودیم.
در بخش دیگری از این جلسه و پس پایان ارائه توضیحات دکتر پیکان پور، دکتر راسخ در سخنانی با انتقاد از این طرح بیان کرد: این طرح اسناد بالا دسترسی ندارد و همین یکی از بزرگترین معایب آن است و به همین دلیل نمی‌توان آن را به چالش کشید. یک موضوع بسیار کلی است. با این حال بحث ارزیابی اقتصادی را وقتی مطرح می کنیم باید در نظر داشته باشیم که هر کار خوبی هزینه ای دارد این کار خوب و هزینه هایش باید در دو کفه ترازو قرار بگیرد تا ببنیم آن چیزی که خرج میکنیم اقتصادی است یا نه.
دکتر عباس حاجی آخوندی با بیان اینکه "طرح تحول سلامت کارشناسی شده نبود" اظهار کرد: این طرح درکنار دیگر شرایطش دستاوردهای خوبی هم داشته اما در مقابل دستاوردهای شکننده و مخربی هم وجود داشت. اینکه بتوانیم منصفانه و علمی نتیجه را بشکافیم و با شاخص‌های خودشان ارزیابی کنیم مهم است در این صورت میتوانیم بینیم چقدر وضع خراب بوده است.
نجفی عرب نیز درباره این طرح بیان کرد: طرح تحول سلامت گاهی باعث شد کسانی که از شرایط مالی مناسبی هم برخوردار بودند و به طور مثال خود پزشکان خانواده شان را عضو آن کنند. این در حالی است که قرار بود ۵ میلیون نفر از روستاییان به این طرح بپیوندند که در نهایت به ۹ میلیون نفر افزایش پیدا کرد و لزوماً همه افراد نیازمند نبودند و برخی به این طرح تحمیل شدند.
او ادامه داد: طرح تحول سلامت از آنجایی به ما ارتباط پیدا می کند که بخش خصوصی را به شدت تحت تاثیر قرار داده. یعنی حتی در حوزه بیمارستانها هم بخش خصوصی به شدت آسیب دید و ضریب اشغال در بیمارستانهای خصوصی کاهش پیدا کرد. تاسیس کلینیک های ویژه در شهرستانهای محروم نیز باعث شد به داروخانه‌ها آسیب جدی وارد شود و همچنین پزشکانی که سالها در یک منطقه محروم مطب داشتند و فعالیت میکردند، مجبور شدند مطبشان را تعطیل کنند.
ناصر ریاحی نیز در سخنانی به بی اخلاق تلقی کردن رفتار بیمار انتقاد کرد و گفت: این حرف احساسی است و مسئولین زیادی از این حرفا می زنند. بیمار مگر چه کاری می‌تواند با این طرح تحول سلامت انجام دهد؟ مگر بیمار می تواند خدمات پزشکی را بفروشد او بیمار است و سو مدیریت باعث ایجاد یک چنین اختلالاتی شده. اگر هم چنین اتفاقی بیفتد از فقر است و بی اخلاق نامیدن بیمار حرف درستی نیست. در هفته گذشته رئیس سازمان غذا و دارو ابتدا گفت اگر ما داروی تولید داخل نداشتیم الان باید ۲۵ میلیون یورو باید میدادیم بعد وزیر عدد ۴۵ را بیان کرد و حتی بعد دوباره به رقم ۵۰ رسید و مدام در حال افزایش است.
انتهای پیام
