شیوع بالای ویروس کرونا در جامعه و به تبع افزایش تعداد بیماران مبتلا به کووید۱۹ و نیاز به تخت های آی سی یو باعث شده فرصتی برای ایجاد تخت های جدید نباشد. در این شرایط مراقبت های ویژه در منزل می تواند راهکاری موثر برای ارائه خدمات درمانی و مراقبتی به بیماران باشد.

به گزارش پایگاه خبری خبردارو، دکتر سعید صفری، متخصص بیهوشی و مراقبت های ویژه و معاون پژوهشی مرکز تحقیقات جراحی مغز و اعصاب عملکردی دانشگاه شهید بهشتی،، با اشاره به تجربه موفق مراقبت از بیماران کرونایی در منزل، از شرایط نگهداری از بیماران در منزل و مزایای این کار که از فروردین امسال در حال انجام است می‌گوید.
سعید صفری، با اشاره به اینکه بیماران کووید۱۹ با علائم متفاوت؛ از بیماران بی علامت تا سطوح خفیف، متوسط و شدید درگیر این بیماری می شوند، اظهار کرد: از بین بیماران علامت دار حدود ۸۰ درصد بیماران علائم خفیف و ۱۵ درصد علائم متوسط تا شدید دارند، درحالی که نزدیک به ۵ درصد بیماران علائم خیلی شدید و منجر به مرگ و میر دارند.
وی با بیان اینکه بسته به نوع علائم و سطح درگیری و ناتوانی که بیماری برای فرد ایجاد کرده، مراقبت ها نیز متفاوت می شود، افزود: در اوایل اپیدمی کرونا، سرفه و علائم تنفسی شایع تر بود، اما در بهار و تابستان به سمت علائمی مثل خستگی، کوفتگی، بدن درد، علائم گوارشی و سایر علایم غیراختصاصی پیش رفت. تب و از دست دادن حس بویایی و چشایی نیز که از ابتدا تاکنون جزو علائم بیماری است.
قرنطینه و استراحت در منزل، اصلی ترین مراقبت برای بیماران خفیف
این پزشک متخصص بیهوشی، درد و مراقبت های ویژه، درخصوص مراقبت از بیماران مبتلا به کووید۱۹ توضیح داد: اگر بیماری در سطح خفیف باشد یعنی بیمار با تب یک روزه و حتی چند ساعته و شروع بدن درد مراجعه کند، بعد از انجام تست پی سی آر و محرز شدن کرونا، مراقبت ها را شروع می کنیم که اصلی ترین مراقبت ها، قرنطینه و استراحت کامل در منزل است.
وی ادامه داد: در روزهای اول همه بیماران شاید علائم خفیف داشته باشند، درحالی که در برخی افراد کم کم علائم تشدید شده و به سمت متوسط و گاهی شدید می رود، بنابراین در روزهای اول مراقبت در منزل، استراحت، مصرف مسکن هایی برای کاهش درد و مصرف مایعات می تواند درمان حمایتی خوبی برای بیمار باشد.
این پزشک متخصص با بیان اینکه در این مرحله برای بیماران داروهایی مثل کلروکین و آزیترومایسین که قبلا جزو پروتکل درمان هم بود چندان ضروری نیست، ادامه داد: درمان ضد درد برای این بیماران در کنار تقویت سیستم ایمنی و تامین ویتامین های مورد نیاز انجام می شود. البته در برخی مواقع که حالت تهوع و بی اشتهایی ایجاد می شود و بیمار به طور کلی تحمل غذایی ندارد، به تدریج دچار ضعف جسمانی پیشرونده می شود که باید با سرم تراپی و تامین مواد غذایی پرکالری و پر پروتئین برطرف شود.
عضو مرکز تحقیقات جراحی مغز و اعصاب عملکردی دانشگاه شهید بهشتی، با اشاره به اینکه بعد از روزهای پنجم و ششم که بیماری به اوج خود می رسد، گاهی علائم بیمار از حالت خفیف درآمده و به سمت متوسط می رود، تصریح کرد: در این شرایط بیمار دچار درگیری های خفیف ریوی و سرفه، تشدید علائم ریوی و گوارشی و حتی در مواقع نادر مشکلات عصبی می شود.
​​​​جدی شدن درمان پس از درگیر شدن ریه ها
وی با بیان اینکه وقتی تب و بدن درد بیمار ادامه دار و کم شود و عکس سی تی اسکن درگیری ریه را نشان دهد، مساله جدی تر و درمان های آنتی بیوتیک تکمیلی شروع می شود، افزود: اگر بیمار در گروه پرخطر قرار داشته باشد مثل افراد در سنین بالا، بیماران خاص، زنان باردار و افراد چاق باید بیشتر مراقب باشیم و بیمار در بیمارستان بستری شود.
صفری درخصوص علائم نشان دهنده افزایش درگیری بیمار نیز گفت: درصدی از بیماران در روزهای هشتم تا دهم بیماری از حالت متوسط به حالت تشدید یافته می روند که علائم آشکار از درگیری ریوی، تنگی نفس، افت اکسیژن، تب ادامه یافته و بدن درد خیلی شدید دارند. پس، تکمیل دوره قرنطینه و استراحت در کل دوره درمان یکی از مسایل بسیار مهم است که باید به همراه آن پایش علایم حیاتی نیز صورت گیرد.
چطور بهبود یا بدتر شدن وضعیت بیماران را تشخیص دهیم؟
وی با بیان اینکه درگیری ریوی در بیماران کووید۱۹ باید خود را به نحوی نشان دهد، اظهار کرد: اگر بیمار در منزل وسیله ای برای ارزیابی میزان اشباع اکسیژن خون دارد که درحال حاضر به صورت دستگاه کوچکی انگشتی در بازار وجود دارد، باید سطح اکسیژن خون بالای ۹۲ درصد داشته باشد و اگر از این میزان کمتر باشد باید وضعیت ریه فرد بررسی شود.
متخصص بیهوشی، درد و مراقبت های ویژه، با بیان اینکه بهتر و یا بدتر شدن حال بیمار کاملا مشخص است، تاکید کرد: حال عمومی بیمار را باید در چندین روز بررسی کرد تا شاهد باشیم سیر بیماری به سمت بهبودی می رود و یا هر روز بدتر می شود. درصورتی که بیمار احساس تنگی نفس و ضعف پیشرونده می کند و افت میزان اکسیژن خون بروز پیدا کند نشانه بدتر شدن وضعیت بیماری است و باید تحت نظر کامل، چه به صورت بستری در بیمارستان، چه به صورت مراقبت ویژه به همراه تجهیزات و پرسنل ویژه در منزل باشد و در شرایط بحرانی به بخش آی سی یو منتقل شود.
مراقبت های آی سی یو و شانس بازگشت بیمار
وی با بیان اینکه آی سی یو بیمارستان یک بخش ویژه با پرستاران و پزشکان ویژه است، بیان کرد: در این بخش اکسیژن درمانی انجام می شود که به ترتیب شامل استفاده از یک ماسک اکسیژن ساده و بعد ونتیلاسیون غیرتهاجمی و در نهایت اکسیژن رسانی تهاجمی به صورت لوله گذاری داخل نای بیمار و وصل کردن به دستگاه است.
وی یادآور شد: در چند ماه اخیر میزان مرگ و میر این بیماران در کشورمان کاهش یافته و کنترل بیماری در بخش های آی سی یو بیشتر شده، اگرچه به خاطر شیوع بالای ابتلا به ویروس کرونا در جامعه، میزان مرگ و میر متاسفانه همچنان بالا است.
این پزشک متخصص بیهوشی و مراقبت های ویژه با تصریح براینکه همه مراقبت ها از سطوح خفیف تا متوسط و شدید بیماری، هم در میزان کنترل بیماری و هم بازگشت بیمار به سلامتی و فعالیت طبیعی نقش بسزایی دارند، گفت: در نخستین مرحله درگیری با بیماری اگر بیمار قبول کند که کرونا گرفته باید استراحت اولویت اصلی او باشد، این کار تا ضمن اینکه از انتشار ویروس جلوگیری می کند، مهمترین درمان در بیمارانی است که علائم خفیف دارند.
وی با تاکید براینکه در چند روز اول ابتلا به کرونا فرد باید قرنطینه و استراحت در منزل و درمان های بسیار ساده را دنبال کند تا به مرور بهبود یابد، خاطرنشان کرد: بیمارانی داشته ایم که در همین مرحله بیماری را جدی نگرفته اند و به فعالیت خود ادامه داده اند، اما بعد از چند روز علائم تشدید شده و سی تی اسکن، درگیری شدید ریه را نشان داده است.
تاثیر توصیه‌های درمانی به موقع و همکاری بیمار در بهبود سلامتی
صفری توصیه های درمانی به موقع و همکاری بیماران را در بهبود سلامتی مبتلایان به کووید۱۹ بسیار موثر دانست و افزود: به همین دلیل می بینیم بسیاری از بیماران در فازهای خفیف با عمل به توصیه ها و استراحت در منزل بهبود پیدا کرده اند.
وی با تصریح براینکه در فاز متوسط بیماری کووید۱۹ تشخیص درست از سوی پزشک از این جهت که چه درمانی برای بیمار انجام شود، چه زمانی بستری، و چه زمانی مراقبت های پرستاری شروع شود، همه به قدرت تشخیص پزشک بستگی دارد، افزود: اگر درمان درست و به موقع انتخاب شود یقینا پاسخ درستی دریافت می کنند و بیمار بهبود می یابد، ولی اگر بیمار درمان را پیگیری نکند ممکن است به فاز شدید برسد که در این صورت نیاز به بستری در بیمارستان و نهایتا در بخش آی سی یو دارد، در عین حال اگر درگیری ریوی تشدید شده و بیمار افت شدید اکسیژن پیدا کند میزان مرگ و میر افزایش خواهد یافت.
متخصص بیهوشی، درد و مراقبت های ویژه، با اشاره به ثابت شدن تاثیر داروهایی مثل فاویپراویر و رمدیسیویر، توضیح داد: اگر این داروها در زمان مناسب برای بیمار تامین شود، شاید بتوانیم احتمال رسیدن بیمار به مرحله لوله گذاری در نای کاهش دهیم و امیدواری بیشتری برای درمان بیماری ایجاد کنیم.
پلاسما درمانی و دارو درمانی در مراحل آخر بیماری بی تاثیر است
وی درباره پلاسما درمانی و داروی فاویپیراویر نیز توضیح داد: برخی درمان ها هستند که اگر در مراحل درست و به موقع انجام شوند اثرگذاری خیلی بهتری دارند، اما اینکه در مراحل آخر و شدید بیماری، امید خیلی بالایی از اثربخشی همه این داروها داشته باشیم شاید چندان منطقی نباشد.
متخصص بیمارستان شهدای تجریش با بیان اینکه هم اکنون روال منطقی و خوبی در درمان بیماران در کشور داریم و تشخیص ها بیشتر و مرگ و میرها در آی سی یو کمتر شده است، یادآور شد: در اسفند ماه به جهت کمبود در کیت های آزمایشگاهی، میزان تشخیص کمتر و به جهت شناخت جهانی کمتر از این بیماری و تجربه کمتر در نحوه درمان، نسبت به اکنون مرگ و میر بالاتری داشتیم اما الان موارد تشخیصی بسیار بالا و سیستم بهداشت و درمان با رویکرد بهتر و نتیجه بخش تری در حال فعالیت و خدمت رسانی است.
وی با تاکید براینکه باید جلوی شیوع ویروس کرونا در جامعه را بگیریم، اظهار کرد: وقتی شیوع بالا رفت افراد زیادی درگیر فازهای خفیف، متوسط و شدید می شوند و همین موضوع بار تشخیص و درمان بیماری را برای سیستم بهداشت و درمان زیاد می کند.
بسیاری از بیماران با درمان های علامتی و حمایتی ساده بهبود می یابند
دکتر صفری با اشاره به اینکه بسیاری از افراد علائم خفیف کرونا دارند و فکر می کنند با یک جوشانده و داروی گیاهی بهبود پیدا می کنند، تصریح کرد: تاثیر این داروها و داروهای گیاهی ثابت شده نیست و باید اثربخشی آنها تحت بررسی های پژوهشی قرار بگیرند، باید افزود که اغلب بیماران با درگیری خفیف، خود به خود خوب شده و از این مرحله گذر می کنند و این موضوع نه به خاطر داروهای گیاهی و نه هر درمان غیرمنطقی و گاهی نادرستی است که این روزها به ویژه در فضای مجازی شیادانه مطرح می شود.
وی در ادامه تعداد مواجهه فرد و حجم ویروسی که هر روز با آن سر و کار دارد را نیز در فازهای شدید بیماری موثر دانست و افزود: فردی که در بیمارستان عضو کادر پرستاری است وضعیت بدتری نسبت به کسی دارد که چند دقیقه کنار یک فرد ناقل قرار می گیرد. بنابراین اگر در محیطی مثل اداره همه افراد ماسک بزنند، فاصله ایمن را رعایت کنند و تهویه هوا انجام شود می توان امیدوار بود که ویروس منتقل نمی شود، ولی در فضای بسته ای که رفت و آمد زیاد است، افراد در کنار هم قرار می گیرند و فاصله ایمن و دستورالعمل های بهداشتی را رعایت نمی کنند و یا فقط برخی رعایت می کنند، ریسک ابتلا بالا می رود.
متخصص بیهوشی، درد و مراقبت های ویژه در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به ویژگی های بخش آی سی یو، گفت: بخش مراقبت های ویژه همانطور که از اسمش پیداست یکی از بخش های حساس بیمارستان است که پرسنل متبحر و با تجربه به صورت شبانه روزی و لحظه به لحظه از بیماران مراقبت می کنند، درحالی که در بخش های عادی این خدمات بسیار محدودتر به بیماران ارائه می شود.
کمبود تخت آی سی یو در کشور
وی با اشاره به اینکه هم اکنون باتوجه به شیوع بالای کرونا، ضریب اشغال تخت های آی سی یو بسیار بالا است و در مراکز دولتی محدودیت بسیار زیادی برای پذیرش بیماران جدید وجود دارد، تصریح کرد: این موضوع باعث می شود یکسری بیماران که نیاز به مراقبت های ویژه دارند به خاطر پر بودن بخش آی سی یو مجبور شوند در بخش های عادی تحت درمان قرار بگیرند.
وی با بیان اینکه در شرایطی که هر روز تعداد بیماران نیازمند به تخت آی سی یو به دلیل شیوع ویروس کرونا بیشتر می شود، فرصت برای ایجاد تخت های جدید محدود است، گفت: در این شرایط به ویزیت های مراقبت های ویژه در منزل نیاز داریم تا بتوانیم با کاستن از مراجعات به بیمارستان، از تخت های موجود به بهترین نحو بهره ببریم.
متخصص مراقبت های ویژه خاطرنشان کرد: راه اندازی هر تخت آی سی یو نیازمند بودجه بسیار بالایی است که علاوه بر تخت های ویژه بیمارستانی و تجهیزات پیشرفته؛ نیاز به استخدام و به کارگیری پرسنل و پرستاران ویژه هم به اهمیت این موضوع می افزاید.
مزایای توسعه مراقبت از بیماران در منزل
وی درخصوص مزایای توسعه مراقبت از بیماران در منزل اظهار کرد: این روش برای بیمار هزینه بسیار پایین تری دارد، یعنی به غیر از هزینه های هتلینگ و بستری در بیمارستان می تواند سایر هزینه ها (مانند هزینه رفت و آمد، اقامت و مرخصی از محل کار اعضای خانواده که کمتر به آن پرداخته می شود) را نیز کاهش دهد.
صفری اضافه کرد: مراقبت دائم بیمار توسط کادر درمان در محیط زندگی فرد، استرس بیمار را کاسته و روند درمان با آرامش بیشتری طی می شود.
وی با اشاره به انعطاف پذیری روش مراقبت از بیماران در منزل به جای بیمارستان، گفت: در این شرایط مراوده کامل بین پزشک و مراقب بیمار برقرار و وضعیت بیمار به صورت مستمر رصد می شود. در ضمن مراقبت از بیمار و درمان بیماری در منزل باعث پیشگیری از عفونت های بیمارستانی خواهد شد.
تجربه موفق مراقبت از بیماران در منزل از فروردین
وی با اشاره به تجربه های موفقی که از ابتدای فروردین امسال تاکنون در زمینه مراقبت از بیماران در منزل به دست آمده، گفت: هم اکنون بیمارانی در منزل و بدون مراجعه به بیمارستان مراحل درمان را طی می کنند، درحالی که همه بیماران از این شرایط رضایت داشته اند، به خصوص بیمارانی که ترجیح می دهند در بیمارستان بستری نشوند و اضطراب و نگرانی زیادی از این بابت دارند.
متخصص بیهوشی، درد و مراقبت های ویژه، با اشاره به راه اندازی تیمی به عنوان مراقبت های در منزل، گفت: بیمارانی داریم که در منزل بستری و توسط یک تیم منسجم تحت مراقبت بوده و با ایجاد شرایط لازم مثل یک آی سی یو از بیمار در منزل مراقبت می کنند.
دکتر صفری با بیان اینکه به غیر از بیماران کووید۱۹ که پرسنل جداگانه ای برای مراقبت از آنها نیاز است، چندین نوع بیماران دیگر نیز می توانند از خدمات مراقبت در منزل استفاده کنند، افزود: بیمارانی که دچار سکته شده اند، بیماران بعد از عمل جراحی، افرادی که دچار کاهش سطح هوشیاری، آلزایمر و مشکلات تنفسی هستند (که لزوما عفونی نیست) و یا بیماران دیگری که نگران هستند و در این شرایط نمی خواهند در بیمارستان باشد، می توان با فراهم کردن امکانات و شرایط لازم در منزل بستری شوند.
شرایط مراقبت از بیمار کووید۱۹ در منزل
این پزشک متخصص در مورد مراقبت از بیماران کرونایی در منزل نیز گفت، درصورتی که بیمار کووید۱۹ به منزل برده شود باید تعداد افراد خانواده به حداقل برسد و ترجیحا فقط یک نفر در منزل بماند، تهویه هوای منزل به صورت مرتب انجام شود، استفاده از ماسک برای دو طرف واجب است و توصیه های بهداشتی هم باید با دقت انجام شود، حتی از سرویس بهداشتی جداگانه ای استفاده و احتیاط های لازم رعایت شود.
عضو مرکز تحقیقات جراحی مغز و اعصاب، با تاکید براینکه ناگزیر هستیم به سمت مراقبت از بیماران در منزل حرکت کنیم، توضیح داد: مهمترین مساله این است که تخت آی سی یو نداریم و باید از الان به فکر فصل پاییز و زمستان باشیم. از طرف دیگر مراقبت در منزل باعث کاهش هزینه ها، جلوگیری از عفونت بیمارستانی و کاهش تردد بیمار و همراهان بیمار به بیمارستان ها می‌شود.
انتهای پیام